Ábhar
- Cineálacha lua téacsúla
- Comharthaí speisialta
- Samplaí de luachana gearra
- Samplaí lua téacsúla fada
- Athinsint nó luachan?
- Samplaí d’athfhocail
A. ceanglófar téacs is cineál iasachta ábhair é a chuireann in iúl go soiléir don léitheoir gur focail duine eile an rud atá á rá. Tugtar tagairt don ghníomh seo, agus tugann sé deis don léitheoir a bheith ar an eolas nuair a léann sé údar agus nuair a léann sé na téacsanna a ndearna an t-údar sin imscrúdú orthu, agus soláthraíonn sé eochracha faisnéise freisin ionas gur féidir leis dul chuig an leabhar bunaidh chun é a dhoimhniú tuilleadh.
Aon uair a ghlacaimid le smaoineamh atá foilsithe cheana féin agus a mbainimid úsáid as, nó a ndéanaimid imscrúdú chun ár smaointe féin a spreagadh, ní mór dúinn cuntas a thabhairt ar an áit as a dtagann gach rud agus idirdhealú a dhéanamh idir ár gcuid féin agus an rud atá eachtrannach. Seachas sin, beimid ag tabhú a bradaíl, cineál mímhacántacht intleachtúil a bhféadfadh pionóis agus fadhbanna a bheith mar thoradh air. Is cineál gadaíochta é bradaíl.
Ullmhaítear na luanna focal ar fhocal agus an leabharliosta deiridh de théacs de réir samhlacha caighdeánaithe modheolaíochta. Is iad na daoine is cáiliúla ná APA (Cumann Síceolaíochta Mheiriceá) agus MLA (ón mBéarla: Cumann na Nua-Theangacha).
- Is féidir leis cabhrú leat: Luanna leabharliosta
Cineálacha lua téacsúla
- Sleachta gairide (níos lú ná 40 focal). Caithfear iad a ionchorprú sa téacs, gan cur isteach ar a shreabhadh ná a leagan amach. Ní mór iad a bheith faoi iamh le comharthaí athfhriotail (a mharcálann tús agus deireadh an téacs bhunaidh), agus tagairt in éineacht le sonraí bibleagrafaíochta an lua:
- Bliain foilsithe an leabhair. Tá sé seo tábhachtach go háirithe má tá iliomad leabhar luaite ag an údar céanna, mar go ndéanfar idirdhealú orthu de réir bliana.
- Líon an leathanaigh nó na leathanach a luadh. De ghnáth roimh an ngiorrúchán "p." nó "lch." I gcás roinnt leathanach, luafar an chéad cheann agus an ceann deireanach, scartha le Fleasc ghearr: lgh. 12-16. I gcás leathanaigh ar leithligh ach neamhleanúnach, úsáidfear camóga: lgh. 12, 16.
- Ainm deireanach an údair. I roinnt cásanna, má ainmníodh an sloinne roimh an lua nó más léir dó cé leis é, féadfar an fhaisnéis seo a fhágáil ar lár sna lúibíní.
- Sleachta fada (40 focal nó níos mó). Ba chóir luanna fada a chur i mír ar leithligh, iad scartha ó imeall clé an leathanaigh le dhá (2) chluaisín gan eangú agus pointe amháin níos lú i méid an chló cló. Sa chás seo, ní theastaíonn comharthaí athfhriotail de chineál ar bith, ach tar éis an cheapacháin caithfear do thagairt a áireamh leis na sonraí thuasluaite.
Comharthaí speisialta
Sa dá chás de lua téacsúil, d’fhéadfadh go mbeadh cuid de na comharthaí, na giorrúcháin nó na carachtair seo a leanas le feiceáil:
- Lúibíní []. De ghnáth ciallaíonn an chuma atá air i lár luachan gairid nó fada téacs idir lúibíní nach bhfuil an téacs eatarthu mar chuid den luachan, ach gur leis an taighdeoir é, a gcuirtear iallach air rud a shoiléiriú nó rud éigin a chur leis ionas go is féidir a thuiscint go hiomlán.
- Ibid. nó ibid. Slonn sa Laidin a chiallaíonn “comhionann” agus a úsáidtear sa tagairt chun a rá leis an léitheoir go mbaineann luachan téacsúil leis an leabhar céanna a luadh cheana.
- cit. Ciallaíonn an frása Laidineach seo “saothar a luadh” agus úsáidtear í i gcásanna nach ndéanann údar ach dul i gcomhairle leo, agus ar an gcaoi sin seachain a chuid sonraí a athrá (ós rud é go mbíonn siad comhionann i gcónaí), gan ach uimhir an leathanaigh a athrú.
- Et. go dtí an. Úsáidtear an giorrúchán Laidineach seo i gcás saothair le príomh-údar agus go leor comhoibritheoirí, an iomarca le liostáil ina iomláine. Dá bhrí sin, luaitear ainm deireanach an phríomhoide agus tá an giorrúchán seo ag gabháil leis.
- Ellipsis (…). Úsáidtear iad chun a chur in iúl don léitheoir go bhfuil cuid den téacs a fágadh ar lár, roimh thús an athfhriotail, ina dhiaidh, nó ina lár. Úsáidtear iad de ghnáth i lúibíní.
Samplaí de luachana gearra
- Mar a fheicimid i dtaighde Foucault (2001), tá coincheap na buile mar chuid lárnach den chúis, ós rud é “níl aon sibhialtacht ann gan buile” (lch. 45).
- Ina theannta sin, "sroicheann tomhaltas cultúrtha i Meiriceá Laidineach a leibhéal is airde maidir le sreabhadh dioscúrsaí polaitiúla agus tráchtála, agus ní, mar atá san Eoraip, a chuirtear in iúl ó na náisiúin-stáit" (Jorrinsky, 2015, lch. 8).
- Sa chiall seo, tá sé áisiúil dul chuig síocanailís: "Is í an fhoirceadal a bhaineann le bheith á léiriú féin mar thoradh ar ionghabháil [coilleadh] teanga san duine aonair" (Tournier, 2000, lch. 13).
- Seo a dhearbhaíonn Elena Vinelli ina brollach leis an obair Elena Vinelli, nuair a dhearbhaíonn sí “Is é tógáil soch-chultúrtha na n-inscne a dhéanann idirdhealú idir suibiachtúlacht baininscneach agus firinscneach” (2000, lch. 5), rud a thugann dúinn tuiscint a fháil ar an semblance feimineach atá ann mar bhunús leis an úrscéal le Sara Gallardo.
- Níltear ag súil le i bhfad níos mó ó na himscrúduithe seo, ach amháin “an díomá gairid ar an bhfírinne gan amhras a fháil” mar a luaigh Evers (2005, lch.12) ina dhialann cáiliúil taighde.
Samplaí lua téacsúla fada
- Mar sin, is féidir linn léamh in úrscéal Gallardo (2000):
… Ach bíonn mná i gcónaí i ngrúpaí. Chuaigh mé i bhfolach agus d’fhan mé. Chuaigh La Mauricia thart lena crúiscín agus tharraing mé í. Gach lá ina dhiaidh sin rith sí ar shiúl chun teacht orm, ag crith le heagla a fear céile, uaireanta go luath agus uaireanta déanach, go dtí an áit sin a bhfuil aithne agam air. Sa teach a rinne mé le mo lámh, chun cónaí le mo bhean chéile, i misean gringo na hIorua tá sí ina cónaí lena fear céile. (lch 57)
- Chuige seo tá sé áisiúil fís údar na Fraince a chur i gcodarsnacht:
I reiligiúin uilíocha, mar an Chríostaíocht agus an Búdachas, éalaíonn uafás agus masmas as saol spioradálta fíochmhar. Anois, mar sin féin, tá brí an pháirtí ag an saol spioradálta seo, atá bunaithe ar threisiú na gcéad toirmisc, ... (Bataille, 2001, lch. 54)
- Is éard atá sa scríbhneoireacht pointe cruinnithe agus easaontais chun na tuairimí is dearfaí agus rómánsúil a fháil maidir leis an bhfíric liteartha, agus é in ann freastal ar idirdhealú mar iad siúd a rinne Sontag (2000):
Seo an difríocht mhór idir léamh agus scríobh. Is gairm í an léitheoireacht, trádáil ina bhfuil sé i gceist, le cleachtas, a bheith níos saineolaí. Mar scríbhneoir, tá an méid a bhailíonn duine thar aon éiginnteacht agus imní. (lch 7)
- Is féidir an coincheap seo de "éirí" a fháil scaipthe ar fud obair an fhealsaimh. Mar sin féin, is cosúil gur ábhar casta é a shoiléiriú:
Ní bhíonn aithris riamh ag déanamh aithris, nó ag déanamh cosúil le, nó ag oiriúnú do mhúnla, bíodh sé mar cheartas nó mar fhírinne. Ní bhíonn téarma ann riamh chun tosú uaidh, nó a bhaint amach nó a bhaint amach. Ná dhá théarma atá idirmhalartaithe. An cheist cad é do shaol? Tá sé thar a bheith dúr, ós rud é de réir mar a éiríonn duine éigin, athraíonn an méid a éiríonn siad (...) Tá na meaisíní dénártha os a chionn: freagra na ceiste, fireann-baineann, fear-ainmhí, srl. (Deleuze, 1980, lch. 6)
- Mar sin, sa chomhfhreagras idir Freud agus Albert Einstein, is féidir an méid seo a leanas a léamh:
… Tá tú i bhfad níos óige ná mise, agus tá súil agam go mbeidh tú i measc mo ‘lucht tacaíochta’ faoin am a shroichfidh tú m’aois. Ós rud é nach mbeidh mé ar an saol seo chun é a chruthú, ní féidir liom a bheith ag súil leis an sásamh sin anois. Tá a fhios agat cad a cheapaim anois: “Ag súil go mór le onóir chomh hard sin, bainim taitneamh as anois…” [Seo ceanglófar ó Goethe's Faust] (1932, lch. 5).
Athinsint nó luachan?
Is é atá san athinsint ná athmhíniú ar théacs eachtrach, arna shloinneadh i bhfocail an údair nua. Sa chás seo, léann taighdeoir smaointe údar eile agus ansin míníonn sé ina fhocail féin é, gan scor den údar a fhreagraíonn dó a chur i leith.
I roinnt cásanna, cuirtear ainm an údair arallear i lúibíní chun a shoiléiriú nach iad na smaointe féin iad.
Ar an taobh eile, is éard atá i luachan téacsúil ná iasacht ón mbunthéacs, nach ndéantar idirghabháil ná modhnú ar an téacs tagartha ar chor ar bith. Sa dá chás, urramaítear údar an téacs bhunaidh: ní rogha bhailí riamh bradaíl.
Samplaí d’athfhocail
- Mar a dúradh go leor i go leor leabhar ar fhisic chandamach, tá dlíthe iomlána na cruinne a rinne fear nua-aimseartha iarracht í a iniúchadh agus a thuiscint i bhfad níos solúbtha agus níos coibhneasta (Einstein, 1960) ná mar a glacadh roimhe seo.
- Ní hé, áfach, go dtagann na hidéil náisiúnta nua ón sciathán is coimeádaí sa tsochaí, ach go bhfuil ról malartach paradóideach aici i Meiriceá Laidineach inniu i gcoinne na bpobal eite chlé (Vargas Llosa, 2006) a bhí faoi léigear. le linn na "deich mbliana fada" mar a thugtar air.
- Ba chóir a thabhairt faoi deara, áfach, uaireanta gur rud é rud agus rud ar bith níos mó (Freud, cit.), mar sin tá sé áisiúil fios a bheith agat conas ginmhilleadh sícighníomhach na healaíne a ghiorrú in am, sula dtagann sé faoi chinnteoireacht bheathaisnéise.
- I dtreochtaí antraipeolaíochta Oirdheisceart na hÁise, mar a thug a lán antraipeolaithe le fios cheana féin, tá gnéithe de idirthuras cultúrtha mionlaigh a fhágann go bhfuil sé tarraingteach do chuairteoirí ó chultúr hegemonic (Coites et. Al., 1980), ach ní dá chomharsana áitiúla. .
- Ina theannta sin, bhí Bataille soiléir ina leith seo, ag cur a sheasamh ó fhairsinge mharfach tipiciúil na n-iar-Rómánsacha, ag cur i gcoinne na hoibre mar ordú agus faoi chois an spéis san fhoréigean (Bataille, 2001).
- Féach níos mó: Athinsint
